Advies Dulo-waterplan Boven Schijn

STANDPUNT VAN NATUURPUNT KOUDE BEEK VALLEI (KBV) VOOR DE MILIEUADVIESRAAD MORTSEL OVER DE ONTWERP DOELSTELLINGENNOTA VOOR DE OPMAAK VAN HET DULO-WATERPLAN VOOR HET BEKKEN VAN DE BOVEN-SCHIJN

De bemerkingen sluiten aan bij de tekst en verwijzen telkens naar bladzijde en de genummerde regels. Ze zijn geformuleerd in een werkgroep van de verschillende afdelingen van Natuurpunt die bij de Koude Beek betrokken zijn.

De opmerkingen beperken zich niet hoofdzakelijk tot de stad Mortsel omdat een integraal waterbeleid uitgaat van een totaalbeeld en omdat de Koudebeek door verschillende gemeenten vloeit. Vandaar de verwijzingen naar het brongebied in Hove, naar het advies in de Milieuadviesraad van Boechout en naar de acties en plannen in de gemeente Borsbeek.

WATERKWANTITEIT

Blz. 14 regel 3 en 4

Het brongebied van de Koude Beek ligt in Hove. Uit de aard van de bron ( diffuus) hoort bij dit gebied een grote infiltratiezone. Om voldoende water in de Koude Beek te krijgen moet het hemelwater zo veel mogelijk worden afgekoppeld om te kunnen infiltreren en niet naar de riolering worden afgevoerd. Rond het brongebied , meer bepaald in de Bloemenwijk en in de omgeving van de scholen zou een groter infiltratie moeten bewerkstelligd worden. De scholen die gelegen zijn in het gebied, Regina Pacis en het Groene Schooltje zouden kunnen aangesproken m worden om mee een voorbeeldfunctie op te nemen, in de eerste plaats voor de schooljeugd maar ook ten aanzien van de buurtbewoners. We denken aan grote verharde oppervlakten als speelplaatsen , turnzalen en dergelijke waarvan het regenwater niet langer meer in de riolering zal afvloeien.

Blz. 14 regels 5 – 10

Ook hier dezelfde opmerking. Het infiltratiegebied is door de bebouwing aangetast en drainagegrachten kunnen niet langer functioneren. Wij stellen voor een maximale infiltratie na te streven en nauwgezet op te volgen hoe de nog bestaande drainagegrachten optimaal kunnen worden ingezet voor waterberging en afvoer naar de Koude Beek.

Blz. 14 regels 11 – 16

De resultaten van de aangekondigde hydronautstudie zullen mee de concrete acties bepalen. De Milieuadviesraad van Boechout vraagt een natuurlijk bufferbekken voor het regenwater . Natuurpunt Koude Beekvallei sluit zich hier uiteraard bij aan.

Blz. 14 regel 17-22

Natuurpunt Koude Beekvallei ondersteunt de doelstelling die hier wordt geformuleerd over het behoud van de open ruimte aan de linkeroever van de Koude Beek ten volste

Blz. 14 regels 23 – 26

Het plan voor een gescheiden rioolstelsel voor de wijk Savelkoul met daaraan gekoppeld een inzetbaarheid als bufferbekken is een goed voorstel. In het park Savelkoul kan de Koude Beek daardoor ook een grotere zichtbaarheid krijgen en kan de functie van de bufferbekkens daadwerkelijk worden aangetoond aan bewoners en wandelaars.

Blz. 14 regels 27 – 32

De grachten waarvan sprake die nog zichtbaar zijn in het landschap maar functioneren niet meer als drainages. Dit is geen probleem vanuit het oogpunt waterkwantiteit. Ze kunnen wel behouden blijven als kleine landschapselementen omdat omwillen van hun mooie rietkragen en andere planten en struiken . Overleg met de pachters/eigenaars is hiervoor nodig, zie ook punt 3 ecologische inrichting.

Blz. 14 regels 45 –46

De Milieuadviesraad van de gemeente Boechout stelt voor om het bufferbekken zo stroomopwaarts aan te leggen en niet in de omgeving van het RWZI zoals door Borsbeek is gevraagd. Natuurpunt Koude Beekvallei sluit zich hier bij aan.

WATERKWALITEIT

Blz. 20 regels 47 – 50

Er wordt verwezen naar de problematiek van de bemesting. Natuurpunt Koude Beekvallei merkt op dat de bemesting zich niet enkel voor deze akkers of weiden stelt. Van bij de oorsprong worden er langs beide oevers van de beek landbouwgronden uitgebaat en bemest, ook in de weiden ( drijfmest) . Natuurpunt Koude Beekvallei wil het overmatig gebruik van meststoffen aanklagen. De 5 meter grens wordt niet gerespecteerd en de waterkwaliteit, vegetatie en fauna worden daardoor ernstig verstoord.

Het handhavingsbeleid is een eerste zaak maar een bestraffend beleid kan aangevuld worden met een stimulerend beleid. Wij vragen aan de bevoegde instanties te onderzoeken in hoever er met de landbouwers die aan de Koude Beek land bewerken kan worden samengewerkt bij voorbeeld door subsidies voor een ecologisch beheer van de oevers in het vooruitzicht te stellen.

Het moet duidelijk zijn dat het niet enkel over meststoffen gaat maar dat ook het gebruik van pesticiden en van herbiciden moet worden geviseerd. ( zie ook blz. 32 regels 23-30 van de doelstellingennota)

Dat in de voorliggende tekst over de kwaliteit van het water in de Koudebeek niets is terug te vinden over lozingspunten betekent niet dat er geen meer zouden zijn. Natuurpunt KBV heeft weet van minstens drie lozingspunten op de Koudebeek: één aan de Boechoutselei, één ter hoogte van de oude brouwerij aan de Oude Steenweg en één in het hof Savelkoul. Deze moeten dringend worden aangepakt.

Blz.. 21 regels 10 – 30

Deze regels handelen over de Fortloop in Mortsel.

De plannen van de Stad Mortsel in verband met de collector in de Drabstraat die hier worden genoemd hebben vooral ook te maken met de kwantiteit van het water en horen o.i. thuis onder het eerste punt van de doelstellingennota, waterkwantiteit.

De acties die onder impuls van het Mortselse stadsbestuur aan de Fortloop gebeurden zijn een eerste stap maar moeten ook verder worden gezet.

Blz. 21 regels 52 – 55 en blz. 22 regel 1 - 4

Wat de Fortgracht betreft dringen wij aan op een effectieve uitvoering van de studie die het rioleringsstelsel rond het Fort IV in kaart zal brengen.

ECOLOGISCHE INRICHTING

Blz. 23 regels 20 – 25

De invalshoek natuurverbindingsgebied is voor Natuurpunt zeer belangrijk en mag door de aandacht voor de technische en biologische benaderingen van waterkwantiteit en waterkwaliteit niet uit het oog worden verloren.

In vergelijking met de twee andere hoofdstukken is dit hoofdstuk minder uitvoerig behandeld in de doelstellingennota en zijn de meeste opmerkingen die gemaakt werden afkomstig van Natuurpunt.

Blz. 2 regels 53-54 en blz 3 1-2

De ecologische inventarisatie die is opgestart is voor Natuurpunt KVB een bewijs dat werk wordt gemaakt van een meer ecologische inrichting van de beken en moet zeer positief worden onthaald.

Blz. 24 regels 12 - 16

Aansluitend bij de acties en de voorstellen van de gemeente Borsbeek die een zeer actief beleid voert, wordt verwezen naar de ruiming van de beek en de plannen van de stad Mortsel in het park Savelkoul. Deze zijn veel te summier. Gelukkig zijn er op dit moment al veel concretere plannen beschikbaar over de ecologische herinrichting van de Koude Beek, tenminste voor de gronden die in eigendom zijn van de Stad Mortel.

Natuurpunt vindt zich de partner bij uitstek als het om ecologische inrichting gaat en zou zeker advies willen geven over deze plannen.

Voor het Bessemgebied wordt een verbreding gepland om de beek toe te laten wat meer te meanderen. Dit kan alleen maar als er gestuwd wordt. Natuurpunt zou graag inzage hebben in de locatie(s) die daarvoor eventueel voorzien worden . Onze mensen kennen het veld door en door en kunnen een positieve inbreng doen.

De Fortloop past in het ganse plaatje als een natuurverbindingsas tussen de forten van Mortsel en Borsbeek.

Reeds in het begin hebben we benadrukt dat de Koude Beek van bron tot monding moet bekeken worden en dat de ecologische (her)inrichting ook over het hele traject zou moeten tot stand gebracht worden.

Waar nodig moet hiervoor met particulieren worden samengewerkt. Het is duidelijk dat de stad/gemeenten veel beter kunnen optreden op de eigen gronden. Op lange termijn moet er dan ook naar gestreefd worden om de oevers publiek te maken door ze te verwerven of op zijn minst voor het beheer ervan in te staan.

Zo kan de beek worden geherwaardeerd en ter beschikking komen van wandelaars en natuurliefhebbers.

De gemeente Borsbeek en de stad Mortsel hebben dit goed begrepen, de andere gemeenten zouden moeten volgen. De provincie kan hier een sterke sensibiliserende rol spelen.

Blz. 23 regel 41

Dit punt gaat over de vismigratieknelpunten. Voor de Koude Beek is duidelijk dat de lange overwelving aan het eind van zijn loop een knelpunt van eerste orde is voor de leefbaarheid van vissen. Kaart 15 is dan ook niet correct vermits er op dit moment geen vis op de Koude Beek zit.

Blz. 27 regel 33 – 37

Terugkomend bij het eerste punt, de kwantiteit van het water drukken wij nog eens extra op de voorbeeldfunctie van de openbare besturen als het om gescheiden rioleringsstelsel en afvoer/infiltratie van hemelwater gaat.