Verslag milieuraad 11 maart 2004

Aanwezig:

Berghmans Hugo; Creemers Annemie; Cuypers Koen; De Laet Marina; Desmyter Jan; Devisch Ronny; Dierick Jean; Iven Ivo; Lambert Griet; Lauwers Charles; Mertens Erik; Schellekens Leen; Tobback Marc; Van Dyck Paul;Verbelen Kobe

Op [de] Weg! – toekomst project:

Zoals overeengekomen in vorige milieuraad werd bij de Koning Boudewijnstichting nagevraagd of we de gelden voor project “Op [de] Weg!” mogen besteden aan een ander project i.v.m. verkeersveiligheid:

“... In 1999 ontving de Mortselse Milieuraad een prijs van het Fonds Dominique De Graeve voor het project ‘Op de Weg’, een educatieve verkeersgids voor kinderen, leerkrachten en ouders.

Nu, enkele jaren later, werd deze gids nog altijd niet uitgebracht omdat een aantal partners niet meer mee kunnen doen (bv. politie na politiehervorming), er een gebrek is aan tijd (vrijwilligerswerk), ...

De Milieuraad is van oordeel dat op korte termijn het project niet uitvoerbaar is en vraagt aan het Fonds wat de verder te ondernemen stappen zijn en of de gelden voor andere projecten rond verkeersveiligheid in de stad gebruikt mogen worden.

Wij zouden de beslissing van het Fonds graag meedelen op de volgende vergadering van de Milieuraad die plaatsvindt op 11 maart aanstaande. …”

Volgend antwoord hebben wij op 3 maart 2004 mogen ontvangen:

“… Dank u voor uw brief van 1 maart jl. waarin u verslag uitbrengt over de stand van zaken met betrekking tot de (niet) uitvoering van het project “OP [DE] WEG”, waarvoor aan de Milieu advies Raad Mortsel in 1999 de Prijs Dominique De Graeve werd toegekend.

Gezien de redelijke termijn voor uitvoering van het project werd overschreden, stel ik u voor om het uitgekeerde bedrag van 160.000 BEF terug over te maken aan de Koning Boudewijnstichting met vermelding ‘Fonds De Graeve/1999’.

Ik zal aan het Bestuurscomité van het Fonds voorstellen om dit bedrag terug bij het kapitaal van het betreffende Fonds te voegen.

Ik dank u voor de correcte wijze waarop u de Stichting heeft betrokken in de afhandeling van dit dossier. …”

Schepen Van Dyck heeft voorgesteld om de uitwerking van het project uit te besteden aan de vzw Langzaam verkeer.
De voorgestelde demonstratieprojecten van deze organisatie lijken veelbelovend.
In de komende weken wordt bekeken of deze piste haalbaar is (geplande realisatietermijn: september 2004).

Op 15 maart 2004 werden de drie voorgaande feiten doorgegeven aan het college van burgemeester en schepenen, zodat er geen reden meer is om de werkingsmiddelen van de milieuraad voor 2004 te blokkeren.

Mortselse natuurverenigingen – erkenning door de stad als Mortselse vereniging

In de wandelgangen wordt er vernomen dat er gedacht wordt aan een “compromisstatuut” dat ligt tussen de “erkende vereniging” en “akteneming”. Dit nieuwe statuut zou de voordelen en waardering waarborgen die verbonden is met de “erkenning”, maar sluit de dubbele subsidiëring uit.

Er wordt gewacht op verdere evoluties in dit dossier om eventueel een advies uit te brengen.

Milieujaarplan 2004 - voorstelling

Erik Mertens geeft een overzicht van de nieuwe punten in het milieujaarplan 2004:

Het milieujaarprogramma 2004 werd opgemaakt op basis van de samenwerkingsovereenkomst ‘milieu als opstap naar duurzame ontwikkeling’ en het decreet algemeen milieubeleid van 5 april 1995

Overzicht nieuwe initiatieven voor 2004:

Het idee om de toegang tot het recyclagepark betalend te maken, veroorzaakte wel wat commotie:

Om het voorgaande thema goed te kunnen behandelen wil de milieuraad de voorstellen van het stadsbestuur, van zodra ze concretere vormen aannemen, grondig bespreken in een speciale milieuraad. We hopen daarom in een vroeg stadium betrokken te worden over dit nieuwe initiatief.

Het gebruik van de vijver van fort 4 als bufferbekken staat nog ter discussie. De vuilvracht in het gebufferde hemelwater kan zich opstapelen in het stilstaande fortwater.
Het bufferbekken zou slechts een 4-tal keer per jaar gebruikt worden. Een gelijkaardig systeem bestaat nu reeds voor fort 5 in Edegem.
Of er ook water van de Antwerpsestraat naartoe geleid wordt, staat ook nog ter discussie.

Advies milieuraad over milieujaarplan 2004: zie adviezen

Parkbeheersplan fort 4 – voorstelling

Het Provinciaal Instituut voor Hygiëne heeft voor fort 4 een inventaris gemaakt van de natuurwaarde van de verschillende zones. Dit is echter geen “parkbeheersplan”.

Sinds kort is het “vademecum voor harmonisch parkbeheer” beschikbaar, de basis voor de opmaak van een beheersplan. Nu is men bezig met de studie.

Bij het opstellen van het parkbeheersplan is er ook plaats voorzien voor participatie vanuit verschillende hoeken: natuur, cultuurhistorisch, landschappelijk, … . Iedereen die wil deelnemen aan dit overleg, kan zich aanmelden bij Leen Wouters (03-448 47 96 - fort4@mortsel.be)

In 2004 worden waarschijnlijk nog de loodsen tegenover het hoofdfront en links van het hoofdfront gesloopt in het kader van het landschappelijk herstel.

In de marge van de vergadering hebben we vernomen dat het stadsbestuur de sporthal gaat uitbreiden met een turnhal (20*30m), aansluitend aan de linkerzijde van het gebouw. Alhoewel het gebouw in een zone ligt voor dagrecreatie (gele kleur op gewestplan), wordt er toch geknabbeld aan het door het PIH als “waardevol” bos.

(groen=parkgebied; geel = dagrecreatie; rood=woonzone) (hoe donkerder groen, hoe waardevoller de natuur is)

Overleg luchthaven Antwerpen – bespreking voorstel “milderende maatregelen”

In de marge van het “overleg luchthaven Antwerpen” is een werkgroepje bijeengekomen dat (aan de zijde van de luchthavengebruikers) bekeken heeft hoe het mogelijk is om de hinder door de luchthavenactiviteiten te beperken.

Hieruit is een voorlopig voorstel van de “Stuurgroep Vliegend Vlaanderen” (belangenvereniging van vliegscholen) gekomen

Er werd vanuit het “overleg luchthaven Antwerpen” gevraagd aan de vertegenwoordigers van de omwonenden om deze voorstellen te bekijken en hun aanvullingen/opmerking te formuleren.

Na de bespreking in de Mortselse milieuraad werden volgende krachtlijnen uitgetekend:

Mededelingen van het stadsbestuur:

Luchtmetingen op de hoofdassen – samenvatting door Erik Mertens:

In samenwerking met het Provinciaal instituut voor hygiëne (PIH) zijn tussen juni 2002 en juli 2003 metingen uitgevoerd naar de luchtkwaliteit op het OCMW-gebouw De Populieren in de G.Gezellelaan.

Volgende parameters werden gemeten:

Deze parameters geven een beeld van de invloed van verbrandingsgassen van verkeer en verwarming op de luchtkwaliteit en werden vergeleken met de resultaten van gelijkaardige metingen in 1995 en metingen in andere gemeenten in de provincie.

Resultaten

Stikstofoxiden en zwaveloxiden

Uit de meetresultaten blijkt dat de concentraties aan stikstofoxiden en zwaveldioxide significant gedaald zijn t.o.v. de metingen in 1995 (nu ingedeeld in de klasse ‘licht verontreinigd’).

Dit is te danken aan de vermindering van het zwavelgehalte in diesel en stookolie en de veralgemening van de plaatsingen van katalysatoren bij personenwagens (op benzine en LPG).

Zware metalen en polyaromatische koolwaterstoffen (PAK’s)

Voor zware metalen stellen zich geen problemen.

PAK’s ontstaan in Mortsel vooral bij onvolledige verbranding van stookolie (gebouwenverwarming) en diesel en benzine (verkeer). PAK’s hebben een zeer ongunstige invloed op de kwaliteit van het milieu (vooral bodem, water en lucht) en onze gezondheid.

Er werden beduidend meer PAK’s gemeten dan in meer landelijke gemeenten in de provincie Antwerpen. Door gebrek aan normen kan er niet met normen vergeleken worden.

Voor PAK’s en zware metalen kan geen vergelijking gemaakt worden met eerdere metingen in Mortsel.

Vluchtige organische componenten (VOC’s)

De VOC’s ontstaan eveneens bij de verbranding van stookolie en in mindere mate aardgas (gebouwenverwarming) en diesel, benzine en LPG (verkeer). Ze ontstaan ook door verdamping van solventen (verf, lijm, ontvetter, fotografische industrie)

Ze liggen mee aan de basis van de ozonproblematiek op warme zomerdagen en sommige VOC’s zijn schadelijk voor de gezondheid (vb benzeen is kankerverwekkend)

Metingen PIH op 13/11/2002, 11/12/2002 en 8/1/2003 omstreeks 8u15 op het dak van de Populieren

Dit zijn momentopnamen tijdens de ochtendspits op een koude winterdag (meest ongunstige stituatie). De analyseresultaten zijn typisch voor een locatie met druk wegverkeer.

De benzeenconcentraties liggen dan tussen 4.3 en 5.4 µg/m³

Ook de gehalten aan tolueen, xyleen en ethylbenzeen zijn hoog.

Metingen VMM in juni en september 2003 op 13 verschillende plaatsen in Mortsel

Meting gedurende een hele maand. De resultaten zijn de gemiddelde dagconcentraties.

We mogen er vanuit gaan dat er tijdens deze periode geen gebouwverwarming in gebruik was.

De analyseresultaten waren duidelijk afhankelijk van de ligging van de meetposten. De hoogste concentraties werden dan ook teruggevonden langs de Antwerpsestraat en in mindere mate langs de Statielei.

De benzeenconcentraties varieerden in de Antwerpsestraat van 1.5 tot 2.7 µg/m³ (verhoogde pollutie), in de Statielei van 1.3 tot 2.1 µg/m³ (gematigde pollutie) en in de rest van Mortsel van 0.6 tot 1 µg/m³ (minder pollutie).

De concentraties binnen de woningen liggen een stuk hoger dan buiten door aanrijking d.w.z. de VOC’s blijven binnen hangen en stapelen op.

Normen

De VMM-metingen geven daggemiddelden. De metingen van het PIH geven een momentopname op de meest ongunstige tijdstippen.

De EU-richtwaarden voor benzeen bedraagt 5 µg/m³ (daggemiddelde, geldig tegen 2010) en wordt dus nergens in Mortsel benaderd of overschreden.

De concentratie in Mortsel-centrum is wel 3x hoger dan het Vlaamse gemiddelde.

Tussen 1996 en 2001 is de gemiddelde benzeenconcentratie in Vlaanderen al met een factor 2 tot 3 gedaald. Er mag aangenomen worden dat dit in Mortsel ook het geval is geweest.

Deze daling is o.m. te danken aan technische maatregelen (o.a. op het vlak van de samenstelling van de brandstoffen en de werking van motoren)

Voor tolueen, xyleen en ethylbenzeen zijn er geen normen of richtwaarden.

Ter informatie

Bij het tanken wordt u blootgesteld aan benzeenconcentraties rond de 1.000µg/m³, in ondergrondse parkeergarages en aan drukke kruispunten kunnen benzeenconcentraties tot 100µg/m³ voorkomen

In 2005 (na de werken) plant VMM een tweede meetcampagne.

Conclusie

De luchtkwaliteit in Mortsel is verre van goed en wordt duidelijk bepaald door het verkeer en in mindere mate door de gebouwverwarming. Hoewel technische maatregelen de situatie licht verbeteren, kunnen enkel structurele maatregelen (verminderd gebruik van de wagen, rationeel energieverbruik binnen de woning) leiden tot een fundamentele en blijvende verbetering van de luchtkwaliteit.…

Mededelingen - rondvraag

Provinciale zwerfvuilactie ZAPPA –opruimen van zwerfvuil op 7 maart 2004:

De milieuraad heeft op zondagvoormiddag 7 maart 2004 samen met Natuurpunt en enkele jeugdverenigingen het zwerfvuil op “Klein Zwitserland” en het terrein achter de stedelijke begraafplaats opgeruimd.

Hernieuwing milieuvergunning luchthaven Antwerpen:

De luchthaven heeft de hernieuwingaanvraag van de milieuvergunning ingediend bij het provinciebestuur.

Tegen ongeveer 19 maart gaat waarschijnlijk het openbaar onderzoek gedurende 30 dagen lopen.

Straalt je dak:

In de nacht van donderdag op vrijdag 19 en 20 februari tussen 02:00 en 05:00u heeft de vlucht plaatsgevonden. De vlucht heeft onder redelijke maar zeker geen optimale omstandigheden plaatsgevonden. De resultaten zijn daarom niet optimaal, maar ze zijn zeker bruikbaar!

Tijdens deze nacht zijn 2 groepen van 2 vrijwilligers op pad gegaan om in situ de grondtemperaturen te meten. De referentiepunten waren o.a. waterplassen, parkings en grasvelden.

Het is de bedoeling om de data te verwerken tegen begin april en dan direct tot de interpretatie over te gaan. De werklast zal zo'n 2 manweken zijn. Tegen mei zouden de data dus zeker moeten beschikbaar zijn voor zowel Mortsel als Antwerpen.

Overlegorgaan luchthaven Antwerpen:

Verslag overleg luchthaven - vergadering 3 maart 2004: zie elders op deze site

Biomarkten zuidrand Antwerpen – markt Mortsel op 23/04/2004:

We hebben op dit ogenblik reeds een 10-tal standhouders die hun deelname bevestigd hebben. Ook een drietal Mortselse handelaars werken mee.

Tankslag Mortsel  – project “collectieve tanksanering”:

Een op vier deelnemers aan de info-avond “stookolietanks” wenst deel te nemen aan de collectieve saneringsactie.

Medio maart is er een artikeltje verschenen in t’ Periodiekse, wat ook reeds enkele positieve reacties opleverde. Ook gezinnen uit de buurgemeenten hebben belangstelling voor het initiatief, maar we dienen deze spijtig genoeg te weigeren.

Om met de actie effectief van start te gaan, wachten we nog op de publicatie van een artikel in “Mortsel info” van april. In de praktijk zullen de eerste saneringen daardoor pas tegen september-oktober 2004 van start kunnen gaan.

Behaag-actie 2004

De behaag-actie 2004 zal doorgaan op zaterdag 27 november 2004.

Op de startvergadering op 16/3/2004 werd de verkoop van beukenhaag in vraag gesteld: er zijn boomkwekers die dit als concurrentie aanzien én Natuurpunt ziet liever gemengde pakketten. De één-soort-pakketten zijn echter geschikt voor de kleine stadstuinen. In Klein Brabant werd vorig jaar de beuk uit het gamma geschrapt en daar zagen we een volledige verschuiving naar de haagbeuk. De beukenhaag is de enige bladhoudende haag in ons gamma zodat in de winterperiode toch een zekere privacy gegarandeerd wordt. Er werd beslist (meerderheid tegen oppositie) om de beukenhaag in het assortiment te houden.

Bij de klimplanten wordt door Natuurpunt de keuze voor wilde wingerd en klimhortentia in vraag gesteld. Deze planten komen origineel uit resp. Noord Amerika en Japan en zijn dus niet streekeigen. Klimop werd niet als alternatief weerhouden omdat het te sterk woekert en muren kan beschadigen. In 2004 zullen dus slechts drie soorten klimplanten aangeboden worden: hop, bosrank en boskamperfoelie.

Een nestkastenactie in combinatie met de behaag-actie werd als interessant idee ontvangen. Dit wordt verder bekeken door Natuurpunt. De actie kan ook lopen als initiatief van de stad.

Er werd voorgesteld om de kompostmeesters te betrekken bij de bedeling van de planten. Ook kan er op dat moment compost uitgedeeld worden. Dit initiatief moet door de deelnemende gemeenten verzorgd worden.

Bomen op het oud kerkhof in de Edegemsestraat:

Marina De Laet stelt zich vragen bij de “woestijn” die achtergebleven is na het opruimen van het kerkhof van Oude God, een zestal jaren geleden.

Om het kerkhof te kunnen ruimen is heel wat aanplant gesneuveld en dat is tot op heden niet vervangen.

Men vraagt zich af of het niet mogelijk is om zich als stad te engageren om voor elke gerooide boom er minstens één nieuwe te planten, zodat de natuur zich in dergelijke zones kan handhaven.

Milieu-informatie:

Vleermuizentelling op 8 februari 2004 in fort 4 – Natuurpunt schijnvallei (Kris Boers):

Op verschillende plaatsen werden vleermuizen gevonden in Fort 4. In totaal werden er een 48-tal dieren gevonden.

De aantallen zijn sterk gestegen ten opzichte van de vorige meting. De meest voorkomende soort is de watervleermuis.

Ook het aantal franjestraatvleermuizen, een erg zeldzame soort, is sterk gestegen.

Bovendien is er nog een veel zeldzamere soort bijgevonden, nl. de ingekorven vleermuis (Myotis emarginatus). Deze soort wordt door de Europese habitatrichtlijn als 1 van de soorten opgesomd om een gebied als habitatrichtlijngebied te laten erkennen. (deze vleermuis is heel verstoringsgevoelig door o.a. zijn lange winterslaap tussen begin oktober tot mei).

[Werking 2004]

laatste wijziging: 17/08/10